The going from a world we know
To one a wonder still
Is like the child's adversity
Whose vista is a hill,
Behind the hill is sorcery
And everything unknown,
But will the secret compensate
For climbing it alone?

[1884; 1894]

- - - - -

Odejść ze świata, który znamy,
W ten nie zgłębiony jeszcze
To - jak trud czekający dziecko,
Gdy mu otwartą przestrzeń

Zamyka wzgórze: za nim - magia
Tajemnicy majaczy -
Ale - czy wgląd w nią wynagrodzi
Samotność tej wspinaczki?

[Stanisław Barańczak]

* * * * *

Przejście do drugiego świata
Który wciąż nurtuje
Przypomina mozół dziecka
W zdobywaniu góry,
Za górą są czary-mary
I wszystko nieznane,
Lecz czy sekret nam odpłaci
Że wchodzimy sami?

[Krystyna Lenkowska]

Within that little Hive
Such Hints of Honey lay
As made Reality a Dream
And Dreams, Reality --

[1884; 1951]

- - - - -

Ten mały Ul
Tak kusił Miodu słodyczą,
Że Jawa zdała się Snem,
A Sen był jak Rzeczywistość -

[Andrzej Szuba]

Sunset that screens, reveals --
Enhancing what we see
By menaces of Amethyst
And Moats of Mystery.

[1884; 1945]

- - - - -

Zachód słońca skrywając - odsłania -
Uwydatnia to, co widzimy,
Ametystową groźbą,
Fosami Tajemniczymi.

[Andrzej Szuba]

Morning that comes but once,
Considers coming twice --
Two Dawns upon a single Morn,
Make Life a sudden price.

[1884; 1945]

- - - - -

Ranek, co przychodzi raz dziennie,
Zamyśla przychodzić częściej -
Dwa Świty każdej Doby
Czynią Życie cenniejszym.

[Andrzej Szuba]

The Auctioneer of Parting
His "Going, going, gone"
Shouts even from the Crucifix,
And brings his Hammer down --
He only sells the Wilderness,
The prices of Despair
Range from a single human Heart
To Two -- not any more --

[1884; 1931]

- - - - -

Licytator Śmierci
"Po raz pierwszy, drugi, sprzedane"
woła, leżąc na Krzyżu,
i Młotkiem uderza w pulpit -
Tylko Pustkę sprzedaje,
Cena Rozpaczy się waha,
Może jedno Serce samotne -
Może - najwyżej - dwa.

[Tadeusz Sławek]

Not Sickness stains the Brave,
Nor any Dart,
Nor Doubt of Scene to come,
But an adjourning Heart --

[1884; 1894]

- - - - -

Nie słabość plami Mężnych,
Nie bólu Kolce,
Nie Lęk przed Niewiadomym,
Ale nieskore Serce -

[Andrzej Szuba]

There are two Mays
And then a Must
And after that a Shall.
How infinite the compromise
That indicates I will!

[1884; 1955]

- - - - -

Najpierw dwa razy "Być może",
A potem jedno "Muszę",
Później "Chyba" - też jedno.
Ilu to kompromisów trzeba,
By usłyszeć "Na pewno!"

[Andrzej Szuba]

Not knowing when the Dawn will come,
I open every Door,
Or has it Feathers, like a Bird,
Or Billows, like a Shore --

[1884; 1896]

- - - - -

Nie znając godziny świtu
otwieram drzwi każde na ścieżaj...
On na pewno jak ptak ma pióra
lub grzebienie fal - jak wybrzeże.

[Kazimiera Iłłakowiczówna]

* * * * *

Nie wiedząc, kiedy przyjdzie brzask,
Otwieram drzwi jak najszerzej,
Czy może pióra ma jak ptak,
Czy grzywy jak wybrzeże -

[Ludmiła Marjańska]

* * * * *

Nie wiedząc, kiedy nastanie Świt,
Otwieram wszystkie Wrota,
Czy Upierzony jest jak Ptak,
Czy przyjdzie Falą, od Morza -

[Andrzej Szuba]

A Sloop of Amber slips away
Upon an Ether Sea,
And wrecks in Peace a Purple Tar,
The Son of Ecstasy --

[1884; 1896]

- - - - -

Bursztynowy Jacht wypływa cichcem
Na Eteryczny Ocean,
I gaśnie w Pokoju Fioletowy Marynarz,
Syn Uniesienia -

[Andrzej Szuba]

Apparently with no surprise
To any happy Flower
The Frost beheads it at its play --
In accidental power --
The blonde Assassin passes on --
The Sun proceeds unmoved
To measure off another Day
For an Approving God.

[1884; 1890]

- - - - -

Nie przerywając najwyraźniej
Zabawy Ogrodowi -
W odruchu przypadkowej mocy -
Przymrozek ściął Kwiatom głowy -
Zbir jasnowłosy rusza dalej -
A Słońca niewzruszona droga
Odmierza jeszcze jeden dzień
Za aprobatą Boga.

[Stanisław Barańczak]

Version I:

The pedigree of Honey
Does not concern the Bee,
Nor lineage of Ecstasy
Delay the Butterfly
On spangle journeys to the peak
Of some perceiveless thing --
The right of way to Tripoli
A more essential thing.

[1884; 1945]
 
Version II:

The Pedigree of Honey
Does not concern the Bee --
A Clover, any time, to him,
Is Aristocracy --

[1884; 1890]

- - - - -

Wersja I:

Genealogia Miodu
Pszczół wcale nie obchodzi -
Ani Ekstaz rodowód 
Motylom nie przeszkodzi
W mieniących się podróżach na
Szczyt niewidzialnych rzeczy -
Swobodny lot do Tripoli
Jest dla nich istotniejszy.

Wersja II:

Na Genealogię Miodu
Pszczoła uwagi nie zwraca -
Poletko Koniczyny -
To dla niej Arystokracja -

[Stanisław Barańczak]

* * * * *

Wersja I:

Ani rodowód miodu
Nie obchodzi pszczoły,
Ni pochodzenie ekstazy
Nie wstrzyma motyla
Od błyskotliwych podróży
Do szczytu niepojętej rzeczy -
Najistotniejszy dla niego
Właściwy kurs na Trypolis.

Wersja II:

O rodowodzie miodu
Pszczoła zapomina -
Zawsze arystokracją
Jest dla niej koniczyna -

[Ludmiła Marjańska]

Arrows enamored of his Heart --
Forgot to rankle there
And Venoms he mistook for Balms
disdained to rankle there --

[1884; 1945]

- - - - -

Strzały tak wielbiły to Serce -
Że zapomniały je ranić,
A Jady, które pomylił z Balsamem,
Nie raczyły go zabić -

[Andrzej Szuba]

So give me back to Death --
The Death I never feared
Except that it deprived of thee --
And now, by Life deprived,
In my own Grave I breathe
And estimate its size --
Its size is all that Hell can guess --
And all that Heaven was --

[1884; 1945]

- - - - -

Oddaj mnie z powrotem śmierci -
Śmierci, której się nigdy nie bałam,
Wyjąwszy to, że pozbawiła mnie Ciebie!
I teraz odwołana przez życie
We własnym grobie swobodnie oddycham -
Wymierzam jego długość i wielkość -
To wszystko, co może odgadnąć piekło -
I wszystko, co może podejrzewać niebo -

[Aleksander Rogalski]

Talk not to me of Summer Trees
The foliage of the mind
A Tabernacle is for Birds
Of no corporeal kind
And winds do go that way at noon
To their Ethereal Homes
Whose Bugles call the least of us
To undepicted Realms

[1884; 1945]

- - - - -

Nie mówcie do mnie Drzewa Letnie
Liście umysłu
Przybytek jest dla ptaków
Niecielesnego rodzaju
I wiatry podążają tą drogą w południe
Do swych Zwiewnych Domów
Jakie Trąby najmniej nas wołają
Do nieujawnionych Królestw

[Ryszard Mierzejewski]

The Sun in reigning to the West
Makes not as much of sound
As Cart of man in road below
Adroitly turning round
That Whiffletree of Amethyst

[1884; 1945]

- - - - -

Słońce w drodze na Zachód
Tyle hałasu nie czyni
Co chłopska Furmanka,
Kiedy wykręca zwinnie
Za tym Ametystowym Orczykiem -

[Andrzej Szuba]

Is it too late to touch you, Dear?
We this moment knew --
Love Marine and Love terrene --
Love celestial too --

[1885; 1894]

- - - - -

Czy za późno by dotknąć cię, drogi?
Nam ów moment poznać dane było -
Miłość morską i miłość ziemską -
Także niebiańską miłość -

[Ludmiła Marjańska]

* * * * *

Już za późno, by dotknąć cię, Miły?
Znaliśmy przecież tę chwilę -
Miłość Morską i Miłość ziemską -
Także niebiańską Miłość -

[Andrzej Szuba]

A Letter is a joy of Earth --
It is denied the Gods --

[1885; 1894]

- - - - -

List to radość Doczesna,
Której odmawia się Bogom -

[Andrzej Szuba]

Take all away from me, but leave me Ecstasy,
And I am richer then than all my Fellow Men --
Ill it becometh me to dwell so wealthily
When at my very Door are those possessing more,
In abject poverty --

[1885; 1931]

- - - - -

Weź wszystko ode mnie, ale pozostaw Uniesienie,
A jestem bogatsza niż wszyscy moi Krewni,
Nie wypada mi mieszkać tak zamożnie,
Kiedy u samych moich drzwi są ci posiadający więcej,
W skrajnym ubóstwie

[Ryszard Mierzejewski]

* * * * *

Weź wszystko ode mnie, ale zostaw mi Zachwyt
A jestem bogatsza niż wszyscy moi bliźni
Nie przystoi mi mieszkać tak majętnie
Kiedy przy moich Drzwiach są ci posiadający więcej,
W skrajnej nędzy -

[Jadwiga Magnuszewska]

A Word made Flesh is seldom
And tremblingly partook
Nor then perhaps reported
But have I not mistook
Each one of us has tasted
With ecstasies of stealth
The very food debated
To our specific strength --

A Word that breathes distinctly
Has not the power to die
Cohesive as the Spirit
It may expire if He --
"Made Flesh and dwelt among us"
Could condescension be
Like this consent of Language
This loved Philology.

[?; 1955]

- - - - -

Słowo co stało się Ciałem rzadko
Jest przyjmowane i z drżeniem
I potem się o tym nie mówi
Lecz mam przekonanie
Że każdy z nas skosztował
W ekstazie skrytości
Tego pokarmu mierzonego
Według swoich zdolności -

Słowo co żywo oddycha
Nie ma mocy by umrzeć
Nierozłączne jak Dusza
Może zgasnąć jak Ona -
"I mieszkało między nami"
Czy zstąpienie być mogło
Jak ta łaska Języka
Ta umiłowana Filologia.

[Krystyna Lenkowska]

Beauty crowds me till I die
Beauty mercy have on me
But if I expire today
Let it be in sight of thee --

[?; 1914]

- - - - -

Piękno, co mnie osaczasz,
Nie masz nade mną litości,
Lecz jeśli mam zgasnąć dzisiaj,
Niech zgasnę w twej obecności -

[Andrzej Szuba]

Glory is that bright tragic thing
That for an instant
Means Dominion --
Warms some poor name
That never felt the Sun,
Gently replacing
In oblivion --

[?; 1914]

- - - - -

Chwała to owa tragiczna jasna rzecz,
Co przez chwilę
Oznacza Panowanie -
Ogrzewa jakieś biedne imię,
Co nigdy nie zaznało Słońca,
I delikatnie usuwa je
W niepamięć -

[Andrzej Szuba]

He went by sleep that drowsy route
To the surmising Inn --
At day break to begin his race
Or ever to remain --

[?; 1955]

- - - - -

We śnie podążał ospałym traktem
Do domniemanej Gospody -
Aby pozostać tam na zawsze
Lub świtem ruszyć w drogę -

[Andrzej Szuba]

In snow thou comest --
Thou shalt go with the resuming ground,
The sweet derision of the crow,
And Glee's advancing sound.

In fear thou comest --
Thou shalt go at such a gait of joy
That man anew embark to live
Upon the depth of thee.

[?; 1955]

- - - - -

Przychodzisz wraz ze śniegiem -
Odejdziesz, gdy ziemia już odtaje,
Gdy ironicznie skrzeczy wrona,
Radość wszystkiemu ton nadaje.

Przychodzisz razem z lękiem -
Odejdziesz krokiem od wesela tak lekkim,
Że człowiek zaczyna żyć od nowa,
Płynąc po twojej głębi.

[Tadeusz Sławek]

On my volcano grows the Grass
A meditative spot --
An acre for a Bird to choose
Would be the General thought --

How red the Fire rocks below --
How insecure the sod
Did I disclose
Would populate with awe my solitude.

[?; 1914]

- - - - -

Mój Wulkan Trawą porasta
Romantyczne miejsce -
Zakątek dla Ptaka
Można by tak sądzić -

Gdybym ujawniła
Jak czerwony wewnątrz Żar -
Jak niepewna darń
Groza zaludniłaby moją samotnię.

[Krystyna Lenkowska]

Sometimes with the Heart
Seldom with the Soul
Scarcer once with the Might
Few -- love at all.

[?; 1915]

- - - - -

Czasem - z całego Serca,
Rzadko - z całej Duszy i czule,
Radziej - ze wszystkich Sił,
Garstka - nie kocha w ogóle.

[Andrzej Szuba]

The gleam of an heroic Act
Such strange illumination
The Possible's slow fuse is lit
By the Imagination.

[?; 1914]

- - - - -

Czyn heroiczny zachwyca
Osobliwą iluminacją,
Niespieszny lont Możliwości
Podpalamy Imaginacją.

[Andrzej Szuba]

The Hills erect their Purple Heads
The Rivers lean to see
Yet Man has not of all the Throng
A Curiosity.

[?; 1914]

- - - - -

Wzgórza zadarły Fioletowe Głowy,
Szyję wyciąga Rzeka,
I tylko Człowiek nie jest
Niczego Ciekaw.

[Andrzej Szuba]

There is a solitude of space
A solitude of sea
A solitude of death, but these
Society shall be
Compared with that profounder site
That polar privacy
A soul admitted to itself --
Finite infinity.

[?; 1914]

- - - - -

Jest samotność przestrzeni,
Samotność oceanu,
Samotność śmierci - lecz wszystkie
Igraszką są w porównaniu
Z tym innym odosobnieniem,
Polarnym tchnieniem głuszy:
Skończoną nieskończonością
Zamkniętej w sobie duszy.

[Artur Międzyrzecki]

* * * * *

Jest samotność przestrzeni
I samotność morza,
Samotność śmierci - lecz
To wszystko drobiazg
W porównaniu z otchłanią,
Co w ludzkiej duszy gości,
Z lodowatym oddechem
Skończonej nieskończoności.

[Andrzej Szuba]

* * * * *

Jest samotność przestrzeni
I morskich pustkowi,
Samotności śmierci, lecz w nich
Wszystkich jeszcze ludzi mrowie,
Gdy myślisz o tym odludziu,
Co jest jak biegunowa wyprawa,
To dusza bada siebie -
Skończone Nieskończoność uchwycić się stara.

[Tadeusz Sławek]

These are the days that Reindeer love
And pranks the Northern star --
This is the Sun's objective,
And Finland of the Year.

[?; 1914]

- - - - -

To ukochane dni Renifera,
Z nimi igra Gwiazda Północna,
Ten czas to Finlandia Roku
I cel Słońca.

[Andrzej Szuba]

To tell the Beauty would decrease
To state the Spell demean --
There is a syllable-less Sea
Of which it is the sign --
My will endeavors for its word
And fails, but entertains
A Rapture as of Legacies --
Of introspective Mines --

[?; 1914]

- - - - -

Wyrazić piękno - to je pomniejszyć,
Wyrazić czar - to go naruszyć.
Jest morze bez sylab,
którego znakiem jest ten czar.

Trudzę się, by znaleźć to jedno słowo -
spotyka mnie klęska.
Lecz doznaję ekstazy,
jakbym odziedziczyła w spadku -
introspektywne kopalnie.

[Aleksander Rogalski]