The Past is such a curious Creature
To look her in the Face
A Transport may receipt us
Or a Disgrace --

Unarmed if any meet her
I charge him fly
Her faded Ammunition
Might yet reply.

[1871; 1896]

- - - - -

Przeszłość to dziwna jest istota
Kiedy jej spojrzeć w oczy
Zachwyt potrafi unieść nas
Lub wstyd omroczyć -

Bezbronny kto napotka ją
Uciekaj abyś nie był w biedzie
Jej zgasła amunicja może
Znów odpowiedzieć.

[Ludmiła Marjańska]

* * * * *

Przeszłość to dziwne Stworzenie,
Bo kiedy je wspomnieć,
Albo popadasz w Samozachwyt,
Albo ze wstydu płoniesz -

Bezbronny, kto ją spotka,
Niech pierzcha i nie marudzi,
Zleżała amunicja
Może się zbudzić.

[Andrzej Szuba]

He preached upon "Breadth" till it argued him narrow --
The Broad are too broad to define
And of "Truth" until it proclaimed him a Liar --
The Truth never flaunted a Sign --

Simplicity fled from his counterfeit presence
As Gold the Pyrites would shun --
What confusion would cover the innocent Jesus
To meet so enabled a Man!

[1872; 1891]

- - - - -

Ględził o "tolerancji" aż do impasu,
bo tolerancja definicji urąga;
o "prawdzie", aż ta ogłosiła go łgarzem,
bo wszak prawdzie nie trzeba haseł.
Prostota uciekła przed jego fałszem
jak złoto - od pirytów.
Jakże zmieszałby się prostoduszny Jezus
przy spotkaniu z kimś tak sprytnym!

[Kazimiera Iłłakowiczówna]

* * * * *

Prawił o "Otwartości", aż sam w kąt się zagnał -
Otwartości nikt nie zamknie w definicji -
Deklamował o "Prawdzie", aż się w końcu załgał -
Prawda nie jest szyldem ulicznym -

Jak Złoto błyskiem Miki, prosta Rzeczywistość
Płoszyła się tym Blaskiem podrobionym -
Zmieszałby się zaiste prostoduszny Chrystus
Przy spotkaniu z kimś tak uzdolnionym!

[Stanisław Barańczak]

* * * * *

Prawił o "Szerokości", aż w ciasny kąt go zapędziła -
Co Prawdziwie Szerokie, za nic ma definicje -
I o Prawdzie kazał, aż Kłamcą go ogłosiła -
Prawda nie da się w Znaku zamknąć granicy -

Prostota pierzchła przed nadętą miną,
Jak przed Pirytem pierzcha Złoto -
W jakie zakłopotanie popadłby Jezus cnotliwy
Przed tak uzdolnioną Istotą!

[Tadeusz Sławek]

The Sea said "Come" to the Brook --
The Brook said "Let me grow" --
The Sea said "Then you will be a Sea --
I want a Brook -- Come now"!

The Sea said "Go" to the Sea --
The Sea said "I am he
You cherished" -- "Learned Waters --
Wisdom is stale -- to Me"

[1872; 1947]

- - - - -

Rzekło Morze: "Przyjdź" do Strumyka -
Strumyk na to: "Tylko podrosnę" -
"Przyjdź zaraz. Chcę Strumyka.
Gdy podrośniesz, staniesz się Morzem."

Rzekło Morze do Morza: "Idź sobie"
Na to Morze: "Przecież dawniej
Mnie hołubiłoś" - "Uczona Wodo -
Mądrość to głupstwo - dla Mnie."

[Andrzej Szuba]

A word is dead
When it is said,
Some say.

I say it just
Begins to live
That day.

[1872; 1894]

- - - - -

Słowo umiera -
(Głosi opinia) -
Ledwie z ust ujdzie.

Skądże - dopiero
Wtedy zaczyna
Żyć - w tej sekundzie.

[Stanisław Barańczak]

* * * * *

Słowo umiera
Gdy je wypowiesz
Twierdzili.

Ja wiem
Że wraca do życia
W tej właśnie chwili.

[Ludmiła Marjańska]

* * * * *

Słowo umiera
W chwili poczęcia -
Twierdzą eksperci.

Nieprawda - przecież
Zaczyna życie
W owym momencie.

[Andrzej Szuba]

We introduce ourselves
To Planets and to Flowers
But with ourselves
Have etiquettes
Embarrassments
And awes

[1872; 1945]

- - - - -

Swobodni, gdy się przedstawiamy
Kwiatom albo Planetom,
Lecz między nami -
Skrępowani
Lękiem i Etykietą

[Stanisław Barańczak]

Let my first Knowing be of thee
With morning's warming Light --
And my first Fearing, lest Unknowns
Engulf thee in the night --

[1878; 1945]

- - - - -

Niech ciepłe Światło poranka
Powita mnie twą Obecnością -
I Lękiem, by Nieznane
Nie pochłonęło cię swoją ciemnością -

[Andrzej Szuba]

Of Nature I shall have enough
When I have entered these
Entitled to a Bumble bee's
Familiarities.

[1872; 1945]

- - - - -

Za pan brat będę z Naturą,
Kiedy zasłużę w Końcu
Na dostępne Dzwońcom
Poufałości.

[Andrzej Szuba]

The Riddle we can guess
We speedily despise --
Not anything is stale so long
As Yesterday's surprise --

[1870; 1945]

- - - - -

Nazbyt łatwa Zagadka
Nigdy nie była w cenie -
Nic nie wietrzeje szybciej
Niż Wczorajsze zdziwienie -

[Andrzej Szuba]

If my Bark sink
'Tis to another sea --
Mortality's Ground Floor
Is Immortality --

[1872; 1945]

- - - - -

Jeśli utonie moja Łódź,
Przeniknie w inne morze -
Śmiertelność ma pod swym dnem
Nieśmiertelności Podłoże -

[Stanisław Barańczak]

* * * * *

Jeśli moja barka zatonie - to
By w innym morzu legnąć -
Niższym piętrem śmiertelności jest
Nieśmiertelność -

[Ludmiła Marjańska]

* * * * *

Jeśli nawet moja Łódź zatonie,
Istnieje drugie morze i dno -
Podstawą Śmiertelności
Jest Nieśmiertelność -

[Andrzej Szuba]

Like Rain it sounded till it curved
And then I new 'twas Wind --
It walked as wet as any Wave
But swept as dry as sand --
When it had pushed itself away
To some remotest Plain
A coming as of Hosts was heard
It filled the Wells, it pleased the Pools
It warbled in the Road --
It pulled the spigot from the Hills
And let the Floods abroad --
It loosened acres, lifted seas
The sites of Centres stirred
Then like Elijah rode away
Upon a Wheel of Cloud.

[1872; 1945]

- - - - -

Jak deszcz to brzmiało nim skręciło -
Wtedy poznałam, że to wiatr -
Szedł wilgotny jak fala
Lecz omiatał suchy jak piach -
A kiedy na najdalszą równinę
Sam siebie zepchnął wreszcie -
Usłyszano ciągnące zastępy
Które były naprawdę deszczem
Napełniał studnie, cieszył stawy,
Bił werblem w drogi -
Ze wzgórz powyciągał czopy
I uwolnił potoki -
Rozpulchnił pola, podniósł morza,
Skupiska miejskie wzburzył -
Potem jak Eliasz na rydwanie
Odjechał w chmurze.

[Ludmiła Marjańska]

My Heart ran so to thee
It would not wait for me
And I affronted grew
And drew away

For whatsoe'er my pace
He first achieve they Face
How general a Grace
Allotted two --

Not in malignity
Mentioned I this to thee --
Had he obliquity
Soonest to share
But for the Greed of him --
Boasting my Premium --
Basking in Bethleem
Ere I be there --

[1878; 1945]

- - - - -

Moje serce do ciebie pospieszyło
Na mnie czekać już nie mogło
Zniewagami we mnie urosło
I pociągnęło odejście

Dla mojego kroku jaki by nie był
Najpierw ich twarz zdobył
Cały wdzięk wydobył
Przełamany -

Nie złośliwie
Wspomniałam tu cię
Czy nieszczerze
Najwcześniej się podzielić
Ale Chciwością swoją -
Chełpieniem moją Zdobyczą
Gdzie w Domu Modlitwy się rozkoszują
I ja tam wnet będę

[Ryszard Mierzejewski]

The Beggar at the Door for Fame
Were easily supplied
But Bread is that Diviner thing
Disclosed to be denied

[1872; 1945]

- - - - -

Zadowolić Żebrzącego o Sławę -
Żadnego kłopotu nie sprawia,
Lech Chleb jest tym Boskim darem,
Którego się odmawia.

[Andrzej Szuba]

To pile like Thunder to its close
Then crumble grand away
While Everything created hid
This -- would be Poetry --

Or Love -- the two coeval come --
We both and neither prove --
Experience either and consume --
For None see God and live --

[1873; 1914]

- - - - -

Jak Grom się spiętrzać - aż stos runie -
Aż w proch się rozsypie majestat
Nad kryjówkami Wszelkich Stworzeń -
To - byłaby Poezja -

Lub Miłość - to dwie rówieśnice -
Poznanie już jednej z nich - spali
Na popiół - bo Nikt nie jest w stanie -
Ujrzawszy Boga - żyć dalej

[Stanisław Barańczak]

The incidents of love
Are more than its Events --
Investment's best Expositor
Is the minute Per Cents --

[1873; 1914]

- - - - -

Skromne okruchy uczucia
To więcej niż hojne miłości Prezenty -
O wadze Inwestycji
Świadczą niepozorne Procenty -

[Andrzej Szuba]

White as an Indian Pipe
Red as a Cardinal Flower
Fabulous as a Moon at Noon
February Hour --

[1873; 1932]

- - - - -

Biała jak Konwalia,
Czerwona jak Kalina,
Baśniowa jak Księżyc w Południe,
Lutowa Godzina -

[Andrzej Szuba]

Longing is like the Seed
That wrestles in the Ground,
Believing if it intercede
It shall at length be found.

The Hour, and the Clime --
Each Circumstance unknown,
What Constancy must be achieved
Before it see the Sun!

[1873; 1929]

- - - - -

Tęsknota jest jak Ziarenko
W nierównych zapasach z Glebą,
Wierzące, że jego orędzie
Czyjeś oczy wreszcie dostrzegą.

Okoliczności - Pora, Klimat -
Ziarenku nie są wiadome -
Jakąż musi osiągnąć Niezłomność,
Zanim Słońce weźmie je w dłonie!

[Stanisław Barańczak]

* * * * *

Tęsknota jest jak Ziarno,
Co mocną wiarą żyje:
Po walce z Glebą twardą
Ktoś w końcu je odkryje.

Czas i Klimat nieznane -
Ni żadna Okoliczność,
Ileż Hartu potrzeba,
Nim Słońcu się objawi!

[Andrzej Szuba]

Not any higher stands the Grave
For Heroes than for Men --
Not any nearer for the Child
Than numb Three Score and Ten --

This latest Leisure equal lulls
The Beggar and his Queen
Propitiate this Democrat
A Summer's Afternoon --

[1873; 1896]

- - - - -

Mogiła czeka każdego:
Herosa i Szaraka -
Ten sam kres godzi wszystkich:
I Starca, i Dzieciaka -

Ostatni Sen uśpi równo:
Żebraka i jego Królową,
Przebłagaj Demokratę
Popołudniową Porą -

[Andrzej Szuba]

There is no Frigate like a Book
To take us Lands away
Nor any Coursers like a Page
Of prancing Poetry --
This Travers may the poorest take
Without oppress of Toll --
How frugal is the Chariot
That bears the Human soul.

[1873; 1894]

- - - - -

Jakiż okręt może równać się z książką,
jeśli chodzi o podróż w oddale,
i jaki kłusak - ze stroniczką
poezji puszczonej w galop?

Wyprawę tę może podjąć każdy
bez szykan od celników...
Jakiż niosący duszę ludzką
skromniutki bywa ekwipaż!

[Kazimiera Iłłakowiczówna]

* * * * *

Żadna Fregata tak jak Książka
Nie niesie nas w Odległe
Strony - Koń żaden tak sprężyście
Jak Rytm Wiersza nie biegnie -
To - Szlak na przełaj - bez Rogatek
I Ceł - stać najuboższą
Duszę na któryś z tych Rydwanów,
Które ją stąd unoszą.

[Stanisław Barańczak]

* * * * *

Nie ma takiej Fregaty jak książka
By nas unieść w dalekie kraje
Żaden kurs nie równa się stronie
Stawającej dęba poezji -
Najbiedniejszy ten trawers pokona
O zapłatę nikt go nie prosi -
Jakże skromny ten rydwan
Co ludzką duszę unosi.

[Ludmiła Marjańska]

When Memory is full
Put on the perfect Lid --
This Morning's finest syllable
Presumptuous Evening said --

[1873; 1951]

- - - - -

Gdy Pamięć się wypełni,
Niech przykryje ją szczelnie Wieko -
Najczystszą sylabę Dziś Rano
Objawił butny Wieczór -

[Andrzej Szuba]

Confirming All who analyze
In the Opinion fair
That Eloquence is when the Heart
Has not a Voice to spare --

[1873; 1932]

- - - - -

Potwierdzam analizy Wszystkich
I zgadzam się z Opinią,
Że Elokwentne są te Serca,
Które z reguły milczą -

[Andrzej Szuba]

Is Heaven a Physician?
They say that He can heal --
But Medicine Posthumous
Is unavailable --
Is Heaven an Exchequer?
They speak of what we owe --
But that negotiation
I'm not a Party to --

[1873; 1891]

- - - - -

Czy Niebo jest lekarzem?
Mówią, że ono leczy,
a przecie pośmiertna kuracja
jest nieskuteczna.

Czy też Niebo to Izba Skarbowa?
Jest tam wykaz, ile się od nas należy,
ale wszelkim takim układom
ja nie dowierzam.

[Kazimiera Iłłakowiczówna]

* * * * *

Czy Niebo jest Lekarzem?
Podobno leczy -
Ale cóż to za pomysł -
Leczyć po śmierci -
Czy Niebo to Skarb Państwa?
Podobno sobie życzy
Spłat długów - lecz ja nie brałam
Żadnej pożyczki -

[Stanisław Barańczak]

* * * * *

Czy Niebo jest Lekarzem?
Podobno może uleczyć -
Lecz po co komu
Kuracja po Śmierci -
Czy Niebo to Fiskus?
Podobno grozi nam spłata
Długów - lecz przecież ja
Nic nie pożyczałam -

[Andrzej Szuba]

So proud she was to die
It made us all ashamed
That what we cherished, so unknown
To her desire seemed --
So satisfied to go
Where none of us should be
Immediately -- that Anguish stooped
Almost to Jealousy --

[1873; 1896]

- - - - -

Tak dumna była z konania,
Że wstyd nam twarze rumienił:
Jak mogło wszystko, co nam drogie,
Tak obce się zdać jej pragnieniu?
Tak rada była z przenosin
Tam, dokąd nikt z nas nie miał trafić
Tak rychło - że Boleść nasza
Zniżała się niemal w Zawiść -

[Stanisław Barańczak]

The Bone that has no Marrow,
What Ultimate for that?
It is not fit for Table
For Beggar or for Cat.

A Bone has obligations --
A Being has the same --
A Marrowless Assembly
Is culpabler than shame.

But how shall finished Creatures
A function fresh obtain?
Old Nicodemus' Phantom
Confronting us again!

[1873; 1896]

- - - - -

Kość której brakuje Szpiku,
Co z niej Wynika?
Nie nadaje się na Stół
Dla Żebraka ani Kota.

Kość ma obowiązki -
Takie same jak Byt -
Struktura bez Szpiku
Ma więcej winy niż wstyd.

Ale jak skończonym Istotom
Wziąć nowe zadania?
Stary Duch Nikodema
Znów nam się kłania!

[Krystyna Lenkowska]

The Spider as an Artist
Has never been employed --
Though his surpassing Merit
Is freely certified

By every Broom and Bridget
Throughout a Christian Land --
Neglected Son of Genius
I take thee by the Hand --

[1873; 1896]

- - - - -

Pająka jako Artysty
Nikt jeszcze nie spożytkował –
Choć jego niezrównany Talent
Poświadcza ciągle od nowa

Każda Miotła i Magdzia
Robiąca w tym Świecie porządek –
Zapoznany Geniuszu,
Niech Dłoń do ciebie wyciągnę –

[Stanisław Barańczak]

* * * * *

pająk jako artysta 
nie jest zatrudniany 
lecz jego talent jak kryształ 
bywa doceniany 

  znają go wszyscy parafianie 
  z obrazów święci chrześcijanie 

zna go i ksiądz i ateista 
arystokraci i lokaje 
genialny cichy artysto 
rękę ci swoją daję 

  znają go wszyscy parafianie 
  z obrazów święci chrześcijanie 

[Maciej Maleńczuk]

While we were fearing it, it came --
But came with less of fear
Because that fearing it so long
Had almost made it fair --

There is a Fitting -- a Dismay --
A Fitting -- a Despair
'Tis harder knowing it is Due
Than knowing it is Here.

They Trying on the Utmost
The Morning it is new
Is Terribler than wearing it
A whole existence through.

[1873; 1896]

- - - - -

To, czegośmy się bali, przyszło,
Lecz mniej przerażające -
Lęk trwał tak długo, że się zdało
Niemal logicznym końcem -

Przed każdą Grozą - jest Prób seria,
Przed Rozpaczą - Przymiarka -
Ciężej jest wiedzieć, że coś Czeka
Nas - niż że nami Targa -

A Przymierzanie Najgorszego
Rankiem - gdy nas oniemi -
Straszniejsze - niż gdy jest nam Strojem
Do końca dni na Ziemi.

[Stanisław Barańczak]

In this short Life
That only lasts an hour
How much -- how little -- is
Within our power

[1873; 1945]

- - - - -

W tym krótkim Życiu,
Co się w godzinę kończy,
Jak wiele - jak niewiele -
Jest w naszej mocy.

[Andrzej Szuba]

Yesterday is History,
'Tis so far away --
Yesterday is Poetry --
'Tis Philosophy --

Yesterday is mystery --
Where it is Today
While we shrewdly speculate
Flutter both away

[1873; 1945]

- - - - -

Wczoraj to Historia,
To przeszłość zamierzchła -
Wczoraj to Filozofia,
To także Poezja -

Wczoraj to tajemnica -
Tam, gdzie jest Dzisiaj,
My tu się wymądrzamy,
A nasza para znika.

[Andrzej Szuba]

Of Life to own --
From Life to draw --
But never tough the reservoir --

[1874; 1931]

- - - - -

Życie posiadać -
Brać zeń garściami -
Lecz nie uszczuplać zapasu -

[Andrzej Szuba]